Co jest potrzebne do rzeźbienia w drewnie?

Rzeźbienie w drewnie, nazywane też snycerstwem, to zajęcie, które jest rodzajem rzemiosła artystycznego. Wiele osób próbuje swoich sił w tej dziedzinie, gdyż jest to zajęcie odprężające i rozwijające. Jeżeli dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z rzeźbieniem w drewnie, dowiedz się, jak się do tego przygotować. W tym artykule omówimy, jakie drewno do rzeźbienia jest najlepsze, jakie narzędzia do rzeźbienia są niezbędne oraz jak zabrać się do tego bezpiecznie.

Wybór odpowiedniego drewna – pierwszy krok w rzeźbieniu

Pierwszy krok to wybór odpowiedniego rodzaju drewna do rzeźbienia. Poszczególne gatunki różnią się między sobą miękkością i ziarnistością, co ma bezpośredni wpływ na łatwość obróbki. Początkujący rzeźbiarze powinni wybierać takie gatunki drewna, jak brzoza, topola, lipa czy olcha.

Są to gatunki o niskiej twardości, zatem będą bardziej podatne na obróbkę. Trzeba się jednak liczyć z tym, że miękkie drewno będzie też mniej trwałe. Dla bardziej doświadczonych rzeźbiarzy polecamy twardsze gatunki drewna, takie jak dąb, buk, orzech czy grab.

Najtrudniejsze w modelowaniu są gatunki drzew iglastych. Ze względu na twardość i pofalowanie nie zalecamy także drewna gruszy. Przy wyborze rodzaju drewna do rzeźbienia warto zwrócić uwagę także na to, czy poszczególne sztuki drewna nie mają sęków i słojów, gdyż ich obecność znacząco utrudnia, a często wręcz uniemożliwia obróbkę drewna.

Podstawowe narzędzia do rzeźbienia w drewnie dla początkujących

Drugi krok to skompletowanie zestawu narzędzi do rzeźbienia w drewnie. Chociaż precyzyjne rzeźbienie bardzo ułatwiają elektronarzędzia, na przykład szlifierki, snycerze wciąż korzystają z tradycyjnych metod rzeźbiarskich oraz narzędzi ręcznych, takich jak dłuta do rzeźbienia w drewnie, nożyki lub pobijaki.

Dla początkujących rzeźbiarzy przydadzą się:

  • nóż snycerski – służy do modelowania w drewnie i ma dość szerokie zastosowanie. Zazwyczaj wykorzystuje się go na wstępnym etapie prac oraz na końcu, do rzeźbienia detali, na przykład wykonywania napisów w drewnie oraz w chip carvingu, czyli snycerstwie geometrycznym,
  • siekiera i topory – przydają się do obróbki zgrubnej, zwłaszcza do rąbania, czyli cięcia w poprzek włókien drewna oraz ciosania, czyli cięcia wzdłuż włókien drewna,
  • dłuto – wyróżniamy dłuta stolarskie i ciesielskie; dłuto stolarskie ma ostrze płaskie (proste lub skośne) lub w kształcie litery V albo U. Dłuta wyprofilowane służą do specjalnych, precyzyjnych cięć.

Zarówno przed, jak i po rzeźbieniu elementy drewniane mogą wymagać polerowania. W tym celu używa się:

  • tarcz do szlifowania,
  • szczotek czyszczących,
  • papieru ściernego,
  • ściernic,
  • głowić do polerowania.
  • past polerujących,
  • wierteł,
  • ostrzy do grawerowania.

Inne przydatne akcesorium to knypel, inaczej pobijak lub pucka. To rodzaj młotka z dużym, drewnianym obuchem, służący do pobijania dłuta ręcznego podczas dłutowania otworów, wrębów, rowków czy gniazd. Pobijak typowo rzeźbiarski nosi nazwę “bijak".

Bezpieczeństwo i przygotowanie warsztatu do rzeźbienia

Praca z drewnem wiąże się z pewnymi zagrożeniami, dlatego to bardzo ważne, by przygotowanie do prac w swoim warsztacie obejmowało też środki ostrożności.

Podstawa to odzież ochronna, a zwłaszcza gogle, które ochronią oczy przed dostaniem się do nich wiórów i odprysków drewna, które podczas rzeźbienia lecą w różne strony.

Kolejna sprawa to przygotowanie stanowiska pracy. Powinno być ono dobrze oświetlone, aby umożliwiać wykonywanie precyzyjnych prac i korzystanie z narzędzi w bezpieczny sposób. Poza tym warsztat musi być dobrze wentylowany, gdyż podczas obróbki drewna pojawia się sporo pyłu, który ma negatywny wpływ na drogi oddechowe.

Oczywiście ogromne znaczenie ma korzystanie z narzędzi w sposób zgodny z ich przeznaczeniem. Ponadto narzędzia powinny być regularnie konserwowane i naprawiane.

Może Cię zainteresować: Jak zbudować prosty mebel, korzystając z maszyn do obróbki drewna?

Techniki rzeźbienia i modelowania w drewnie

Stworzenie nawet najprostszej rzeźby wymaga odpowiednich narzędzi, precyzji, ale też techniki. Dla początkujących rzeźbiarzy najlepszym rozwiązaniem jest spróbowanie chip carvingu, co w wolnym tłumaczeniu oznacza wiórowanie.

To styl modelowania w drewnie, w którym przy pomocy nożyka snycerskiego lub dłuta usuwa się małe wióry materiału z płaskiej powierzchni w jednym kawałku.

Geometryczne wzory do rzeźbienia w drewnie są świetne do wykańczania detali i można je wykorzystywać do ozdobienia starych drewnianych mebli czy drzwi. Z czasem można spróbować trudniejszych kompozycji, na przykład ażurowych, portretów przestrzennych czy motywów roślinnych.

Maszyny do cięcia i obróbki drewna w rzeźbieniu

Podczas rzeźbienia w drewnie konieczna niekiedy jest dodatkowa obróbka drewna w postaci cięcia większych kawałków drewna. W tym celu warto użyć szlifierki, aby cięcie było precyzyjne. Istnieje kilka rodzajów szlifierek używanych w rzeźbiarstwie:

  • szlifierka taśmowa – działa na zasadzie obracającej się taśmy z papierem ściernym w jednej płaszczyźnie. Wymaga dobrania taśmy o odpowiedniej ziarnistości. Gwarantuje szybką i dokładną obróbkę skrawaniem,
  • szlifierka oscylacyjna – działa na zasadzie ruchu wahadłowego sztywnej stopy szlifierskiej. Doskonała do obróbki niewielkich kawałków drewna, sprawdzi się przy pracy z narożnikami,
  • szlifierka mimośrodkowa – działa na zasadzie ruchu wahadłowego i nakładających się rotacji.

Sprawdź również: Precyzyjne cięcie drewna - co musisz wiedzieć?

Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Dzięki nim możemy indywidualnie dostosować stronę do Twoich potrzeb.